nad wyraz
  • protetyczne że
    27.12.2012
    27.12.2012
    Mam pytanie dotyczące zdań ze Słownika wyrazów trudnych i kłopotliwych (ss. 362–363):
    Kiedy żeśmy przyszli nad morze, pogoda zaczęła się psuć.
    Dopiero żeście przyszli i już chcecie uciekać?

    Czy zdanie te byłyby prawidłowe w takiej formie:
    Kiedyżeście przyszli nad morze?
    Dopierożeście przyszli i już chcecie uciekać?

    Prawidłowe jest przecież inne zdanie:
    Gdzieżeście się podziewali tyle czasu?
  • przydomki władców
    7.05.2008
    7.05.2008
    Chciałbym zapytać, w jaki sposób pisze się przydomki władców, które pochodzą od nazw geograficznych – wielką czy może małą literą? Przykład: Kazimierz I Kujawski czy Kazimierz I kujawski? Niektórzy sądzą (w Wikipedii), że w literaturze historycznej określenia tego typu pisze się z małej litery, ponieważ nie są to przydomki, tylko przymiotniki określające ziemie nad których panowali władcy. Chciałbym rozwiązać ten problem, aby poziom poprawności językowej Wikipedii był jak najwyższy.
  • przymiotniki pochodzące od nazw rzek
    28.11.2005
    28.11.2005
    Jakie są zasady budowania przymiotników określających położenie nad rzeką? W słownikach i na mapach można znaleźć kilka: nadwiślański, nadodrzański, nadbużański, nadwarciański, nadbiebrzański, naddniestrzański… A jak będą brzmiały analogiczne przymiotniki od nazw San, Wisłok, Wisłoka, Tamiza, Ob, Kongo, Nil, Tygrys, Missisipi, Mekong…?
  • rodzaj gramatyczny obcych nazw geograficznych
    5.03.2012
    5.03.2012
    Jakiego rodzaju używa się przy obcych nazwach geograficznych, jeśli rodzaj ten nie jest oczywisty? Np. chińskie prowincje Gansu i Anhui albo powiat Chishui – czy będzie to to Gansu itd. a może ten Gansu? Albo rzeka Huang-Ho – Huang-Ho wylało, wylała czy wylał? Zagadnięty znajomy sinolog rozłożył ręce i powiedział, że tez jest ciekaw.
    Z góry dziękuję.
  • rodzicielstwo
    15.11.2002
    15.11.2002
    Szanowni Państwo,
    Jakie jest znaczenie słownikowe pojecia rodzicielstwo i jak wyrazić spełnianie owego rodzicielstwa nad dzieckiem niepełnosprawnym: rodzicielstwo dziecka niepełnosprawnego czy rodzicielstwo nad dzieckiem niepełnosprawnym?
    Z wyrazami szacunku,
    marta wiatr
  • Romantyzmie, profesjonalizmie
    22.03.2017
    22.03.2017
    Szanowni naukowcy,
    zastanawiam się nad poprawną wymową słów takich jak: profesjonalizmie, socjalizmie, kapitalizmie itd.
    Wymawia się takowe słowa przez „ź” czy „z”"?
    Jakie zasady fonetyki w języku polskim przemawiają za poprawną formą?

    Z wyrazami szacunku
    Dawid Jarmoluk
  • Skąd się wziął mądry?
    22.02.2002
    22.02.2002
    Szanowni Państwo,
    czy wyraz mądry (a z haczykiem) ma coś wspólnego z francuskim madré (kreseczka nad e)? Skad wywodzi sie mądry?
  • Suicydalny

    16.06.2022
    16.06.2022

    Dzień dobry,

    zwracam się z uprzejmą prośbą o interpretację, czy termin suicydalny należy uznać za kalkę językową? Z jednej strony mamy ang. suicide, skąd prawdomównie stosowanie tego słowa w j. polskim, z drugiej strony etymologicznie ma źródłosłów łaciński (suīcīdium) i w tym sensie termin suicydalny zdaje się wpisywać w "naturalne" dla j. polskiego słowotwórstwo.

    Z góry dziękuję!


    Pozdrawiam

    Michał

  • Swarovski
    2.02.2011
    2.02.2011
    Chciałabym się dowiedzieć, jak odmieniać nazwę produktów firmy Swarovski. Czy mówimy / piszemy kryształy Swarovskiego, czy też kryształy firmy Swarovski? Czy istnieje zasada, która by to organizowała w polszczyźnie?
    Dziękuję.
  • szacunek
    8.12.2015
    8.12.2015
    Szanowni Państwo,
    bardzo mnie ciekawi, skąd homonimiczność wyrazu szacunek. Nie widzę na pierwszy rzut oka bliskości między dwoma głównymi znaczeniami (takimi jak w SJP). Interesujące jest to, że homonimiczność występuje też w formach synonimicznych. Na przykład estyma oznacza ‘poważanie’, a w bardziej specjalistycznym języku występuje pojęcie estymacji, odnoszące się do drugiego znaczenia szacunku. Wygląda na to, że rzecz sięga poza obręb naszego języka. Tym bardziej frapuje mnie źródło.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego